Kolej Podsudecka to miejsce, gdzie pasja spotyka stalowy szlak – znajdziesz tu perony historii, składy wspomnień, semafory ciekawostek i wagon zdjęć, które razem tworzą prawdziwy rozkład jazdy dla każdego miłośnika żelaznych dróg i podsudeckich klimatów.
Kolej Podsudecka to jedna z najważniejszych linii kolejowych południowej Polski, mająca kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego, militarnego i społecznego regionu. Jej powstawanie było procesem długotrwałym, naznaczonym wyzwaniami inżynieryjnymi, decyzjami politycznymi oraz zmieniającymi się realiami administracyjnymi Prus i późniejszymi wydarzeniami związanymi ze zmianą granic po I i II wojnie światowej. W niniejszym kalendarium przedstawiamy najważniejsze daty, wydarzenia i etapy związane z budową tej linii — od pierwszych koncesji i projektów, przez kolejne etapy otwarcia poszczególnych odcinków, aż po ich integrację z innymi sieciami kolejowymi.
Zestawienie obejmuje trasę Kolei Podsudeckiej od wschodu – od Kędzierzyna-Koźla (wówczas Kędzierzyna) – aż po zachód, do Legnicy. Daty budowy poszczególnych odcinków zostały ułożone chronologicznie. Uwzględniono także odcinek Nowy Świętów – Głuchołazy oraz historyczną część linii: Racibórz – Głubczyce – Racławice Śląskie.
| Odcinek | Data oddania do użytku | Długość odcinka |
|---|---|---|
| Jaworzyna Śląska – Świdnica | 21.07.1844 | 10 km |
| Kędzierzyn – Rudzieniec | 2.11.1845 | 15,1 km |
| Racibórz – Pietrowice – Głubczyce | 1.1.1855 | 37,6 km |
| Świdnica – Dzierżoniów | 24.11.1855 | 17,9km |
| Legnica – Strzegom – Jaworzyna Śląska | 16.12.1856 | 47,2 km |
| Dzierżoniów – Piława – Ząbkowice Śląskie | 1.11.1858 | 21,8 km |
| Kamieniec Ząbkowicki – Ząbkowice Śląskie | 1.04.1874 | 9,8 km |
| Kamieniec Ząbkowicki – Goświnowice | 28.12.1874 | 29,3 km |
| Nysa – Nowy Świętów | 1.11.1875 | 12,8km |
| Nowy Świętów – Głuchołazy | 1.11.1875 | 5,9 km |
| Głuchołazy – Pokrzywna – Trzemeszna (CZ) | 1.12.1875 | 11,5 km |
| Nysa – Goświnowice | 12.06.1876 | 8,9 km |
| Nowy Świętów – Prudnik | 12.06.1876 | 16 km |
| Prudnik – Racławice Śląskie | 15.08.1876 | 13,5 km |
| Racławice Śląskie – Głubczyce | 15.08.1876 | 15,3 km |
| Racławice Śląskie – Kędzierzyn | 1.12.1876 | 33,6 km |
| Głuchołazy – Mikulovice (CZ) | 22.2.1888 | 9,6 km |
| Głuchołazy – Głuchołazy Zdrój | 1.5.1914 | 2,6 km |
Drugi tor na całej linii Kolei Podsudeckiej dobudowano na początku XX wieku. Część źródeł wskazuje, że inwestycja została zakończona do 1914 roku, choć wiele przesłanek sugeruje, że prace mogły zostać ukończone już w 1906 roku.
Po II wojnie światowej wojska radzieckie zdemontowały drugi tor na wielu odcinkach, zarówno na terenie obecnego województwa opolskiego, jak i dolnośląskiego. Do 1947 roku odbudowano drugą nitkę toru na trasie Kędzierzyn-Koźle – Nysa – Kamieniec Ząbkowicki, przywracając jej pełną przepustowość. Co ciekawe w pracach przy odbudowie pomagało społeczeństwo oraz wojsko.
W województwie dolnośląskim linia do dziś pozostaje miejscami jednotorowa, zwłaszcza na długim odcinku między Jaworzyną Śląską a Legnicą, co ogranicza możliwości ruchu i wpływa na przepustowość trasy.
Ostatni kompleksowy remont (modernizację) szlaku pomiędzy Kędzierzynem-Koźlem i Kamieńcem Ząbkowickim przeprowadzono w 1974 roku. Szlak od Kamieńca do Legnicy nie był modernizowany od II wojny światowej. Na linii przeprowadza się obecnie tzw. naprawy bieżące.
W czerwcu 2017 roku rozpoczęto przygotowania do opracowania studium wykonalności modernizacji linii 137, na odcinku Kędzierzyn-Koźle – Legnica. Powstał dokument (w 2020 roku), który proponuje elektryfikację trasy, odbudowę drugiego toru tam, gdzie go nie ma lub jest uszkodzony, modernizację infrastruktury peronowej oraz zwiększenie prędkości pociągów pasażerskich do 160 km/h, a towarowych do 120 km/h. Studium jednoznacznie wskazuje, że modernizacja linii 137 jest pilnie potrzebna, zwłaszcza w kontekście prowadzenia ciężkich pociągów towarowych i odciążenia innych tras kolejowych.
Ta książka, to fascynująca podróż przez ponad 150 lat burzliwych dziejów kolei na styku Śląska i Czech. To nie tylko sucha dokumentacja budowy szlaków – to opowieść o wielkich marzeniach, inżynieryjnych wyzwaniach, politycznych rozgrywkach, wojennych dramatach i lokalnych bohaterach. Autor odkrywa nieznane kulisy budowy Kolei Podsudeckiej, dramatyczne epizody sabotażu z czasów Powstań Śląskich, a także powojenne odbudowy, w tym losy legendarnych stacji jak Prudnik, Głuchołazy, Racławice Śląskie czy Głubczyce. To jedyna w swoim rodzaju publikacja łącząca pasję badacza z ogromem rzetelnych źródeł – pełna archiwalnych smaczków, zdjęć, map i wspomnień świadków. Dla miłośników historii lokalnej, kolei, Śląska i pogranicza – to absolutne must-have. Ta książka pokazuje, że kolej to nie tylko tory, ale serce regionu, które przez dekady biło rytmem zmian, walki i nadziei.
Liczba stron: 616
Okładka: twarda
Liczba fotografii, map, rysunków: 200
Dostępność: wydanie kolekcjonerskie, papier kreda, liczba sztuk ograniczona
